Και ξαφνικά ξυπνάς… κι έχει περάσει το ένα τέταρτο του έτους. Όχι δηλαδή πως έχει μεγάλη σημασία σε ποια εποχή βρισκόμαστε, αλλά, πώς να το κάνεις, κάθε που μπαίνει η άνοιξη, τα μοτίβα και το γενικότερο κλίμα της χρονιάς αρχίζουν να αποκρυσταλλώνονται στο μυαλό όλων. Φέτος, λοιπόν, όπως θα σας έχει ήδη πει οποιοσδήποτε αστρολόγος σέβεται τον εαυτό του, φαίνεται πως πράγματι είναι μια χρονιά ριζικών αλλαγών. Αλλαγών, βέβαια, μα και πλήθους αντιθέσεων. Πώς αλλιώς εξηγείται αυτή η περίεργη αίσθηση ότι όλες οι αλλαγές έρχονται έξωθεν στους δέκτες του ΜΜΕ της προτίμησής μας, χωρίς εμείς να χρειαστεί να κάνουμε κιχ;
«Κιχ μην κάνεις» μου λένε, φίλε αναγνώστη, καθώς δυναμώνουν την ένταση στην τηλεόραση, για να μη χάσουν ούτε λεπτό από τη νέα σειρά στο νέο πρόγραμμα του τάδε καναλιού, όσο ο γείτονας το έχει γυρισμένο στην άλλη νέα σειρά ή ριάλιτι του δείνα, σε εντάσεις που θα δικαιολογούνταν μάλλον σε χώρο διασκέδασης (τότε δηλαδή που τα μπαράκια έπαιζαν στάνταρ μουσική). Γι’ αυτό κι εγώ σωπαίνω και πηγαίνω στην κουζίνα να φέρω τα ποπ κορν, γιατί δεν θέλω να φανώ κι αχάριστος που η ελληνική ΤιΒί σπάει ρεκόρ εικοσαετίας στην παραγωγή νέων (ποιοτικών) προγραμμάτων το τελευταίο εξάμηνο, απλώς να… Φταίει που τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια περνάμε μόνιμα μέρες δύσκολες έως πολύ δύσκολες, ενώ ακόμα γλείφουμε τις πληγές μας από την τελευταία διετία; Φταίει που τα μισά από αυτά τα ΜΜΕ που βγάζουν σήμερα τις νέες ακριβές παραγωγές βρίσκονταν στα πρόθυρα του κλειδώματος κάπου τα τελευταία οκτώ χρόνια; Ή μήπως φταίνε οι μικροενισχύσεις που τώρα τελευταία ανακοινώνονται, θα ’λεγες, κάθε μήνα;
Είναι ώρες, πάντως, που θυμάμαι τα παλιά μου μαθήματα ρωμαϊκής ιστορίας, τους αυτοκράτορες, τα επιδόματα και τα θεάματα. Γιατί δεν ξέρω για ’σένα, φίλε αναγνώστη, αλλά εγώ περιμένω με ανυπομονησία να δω και πάλι σε λίγες μέρες το θέαμα των στρατιωτικών επιδείξεων με φόντο τον έξτρα γαλανό ουρανό μας. Το πληρώσαμε ακριβά αυτό το θέαμα, βλέπεις, και σημαίνει πολλά για πολλούς από εμάς. Ίσως κάποιους άλλους τομείς να παραλείψαμε τελευταία να τους ενισχύσουμε εξίσου, όμως ποιος αναλώνεται στο να κοιτάει μπροστά, όταν μπορεί να κοιτάξει ψηλά; Καμία από αυτές τις άμεσες ανάγκες που ίσως προβάλλουν κάποιοι γραφικοί ανά τον κόσμο δεν συγκρίνεται με τα διάφορα ιδεώδη, μερικά από τα οποία θα ξεσκονίσουμε πάλι θεαματικά και εμείς στη γειτονιά μας σε λίγες μέρες.
«Ελευθερία!» θα φωνάξουμε πάλι φέτος, εκτός απροόπτου, ανεμίζοντας μικρά πλαστικά σημαιάκια, πιθανώς από το σπίτι μας. Είναι όμως αυτές ακριβώς οι στιγμές της μαζικής ευφορίας που εμένα με κάνουν να αναρωτιέμαι πότε πότε τι εστί ελευθερία. Ποια είναι τα όρια της ελευθερίας, ρε παιδάκι μου; Από πού ξεκινάνε; Πότε αρχίζεις, δηλαδή; Τι κάνεις πρώτα ανενόχλητα και μετά γυρνάς να συγχαρείς τον εαυτό σου, που ζει ελεύθερο πουλί; Είναι τάχατες ελεύθερη εκείνη η κοπέλα που βγαίνει έξω (συνήθως) ανενόχλητη, ντυμένη λιτά και σεμνά με την μπούρκα της, φερειπείν, ή μήπως είναι ελεύθεροι εκείνοι οι πιο πολύχρωμοι συνάνθρωποί μας που δεν κρύβουν τις στιλιστικές τους επιλογές ρισκάροντας την κοινωνική κατακραυγή και ίσως και τη σωματική τους ακεραιότητα; Δύσκολο πράγμα να κρίνεις, ειδικά όταν και οι δύο πλευρές θεωρούν τον εαυτό τους λίγο πολύ ελεύθερο. Αυτό όμως με ενδιαφέρει εμένα να καταλάβω: ποιος είναι τελικά ελεύθερος; Αυτός που, λόγου χάρη, κυκλοφορεί άφοβα αποκρύπτοντας την αλήθεια ή εκείνος που έχει τρεχάματα, επειδή την αποκαλύπτει;
Τώρα, βέβαια, θα μου πεις πως πιάνω κι εγώ μεγάλες λέξεις – άσε που τελευταία έχει γίνει κι αυτή η αλήθεια υποκειμενική κι αλανιάρα και πάει και κάνει παρέα με τη φίλη της την άποψη περιπλέκοντας τα πράγματα. Γράψε άκυρο, λοιπόν. Εμένα εξάλλου την ελευθερία με ενδιαφέρει να κατανοήσω, γιατί, αν είναι να εξομολογηθώ το κρίμα μου, φοβάμαι. Φοβάμαι πως ίσως γίνεται να μπορείς να επιλέξεις το κανάλι της προτίμησής σου και την αγαπημένη σου σειρά, για να σκοτώσεις το βράδυ μιας ακόμα δύσκολης μέρας… Να μπορείς να επιλέξεις τι θα φας, τι θα φορέσεις και τι θα πεις. Ξέρεις, απλά πράγματα. Ποιον λογαριασμό θα πληρώσεις και ποιον θα καθυστερήσεις. Μπορείς να επιλέξεις πολλά. Τόσο πολλά που δεν γίνεται να τα επιλέξεις όλα στη ζωή, έστω και μία φορά, όμως ίσως… Ίσως η ελευθερία να επιλέγεις δεν συνεπάγεται και το ελεύθερο της επιλογής.
Πολλές οι αντιθέσεις, λοιπόν, και τα παράδοξα της φετινής χρονιάς, όπως φαίνεται μέχρι τώρα. Ποιος ξέρει, ίσως μετά τα τελευταία δύο χρόνια κάποιος να αποφασίσει να καταγράφει και να παρουσιάζει τον αριθμό των ημερήσιων γεννήσεων και των αμβλώσεων, έτσι, για αλλαγή. Μπορεί ακόμα να ακούσουμε πως η πατριαρχία πατάχθηκε επιτέλους χάρη στους αυξημένους διορισμούς γυναικών σε θέσεις ισχύος. Μπορεί μέχρι και να γιορτάσουμε τη φετινή μας εθνική επέτειο χωρίς περιορισμούς, έστω και με μάσκες, που λέει ο λόγος. Χωρίς όμως συστήματα παρόμοια με αυτά που επιδεικνύουμε εμείς ως εγγυήσεις της ελευθερίας μας να χρησιμοποιούνται κάπου στον κόσμο για σκοπούς λιγότερο ευγενείς. Ίσως τότε να ήμασταν λίγο πιο ελεύθεροι. Ποιος ξέρει…
