Τον μύθο της παγίδας της μαϊμούς τον έμαθα μόλις σχετικά πρόσφατα, διαβάζοντας το βιβλίο του Δημήτρη Μπρονόφσκι Tangofulness: Exploring connection, awareness, and meaning in tango (2020). Η πραγματική ιστορία έχει ως εξής: οι ιθαγενείς κυνηγοί στην Αφρική είχαν υιοθετήσει μια αυτοσχέδια μέθοδο για να πιάνουν μαϊμούδες. Συγκεκριμένα, τοποθετούσαν μπανάνες μέσα σε μικρά βάζα και τα κρεμούσαν στα δέντρα. Το άνοιγμα στο επάνω μέρος των βάζων ήταν όμως σκοπίμως τόσο μεγάλο, ώστε να χωρά ίσα-ίσα να περνά το χέρι της μαϊμούς. Όταν λοιπόν το ζώο γράπωνε την μπανάνα που περιείχε το βάζο και επιχειρούσε έπειτα να βγάλει το χέρι του από μέσα κρατώντας τη, αυτό σφήνωνε, η μαϊμού παγιδευόταν και ο κυνηγός την έπιανε. Η μοναδική λύση με την οποία θα εξασφάλιζε την ελευθερία και τη σωτηρία της η μαϊμού θα ήταν να αφήσει την μπανάνα πάλι μέσα στο βάζο και να τραβήξει το χέρι της έξω. Η διακαής επιθυμία και η λαχτάρα της για την μπανάνα δεν την άφηναν όμως να το πράξει. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, αυτό που την παγίδευε δεν ήταν η μπανάνα αυτή καθαυτή, αλλά η απροθυμία της να αφήσει πίσω της κάτι που θεωρούσε μεν πολύτιμο, αλλά στο τέλος θα την οδηγούσε στην καταστροφή.
Χρησιμοποιούμενη μεταφορικώς, η «παγίδα της μαϊμούς» περιγράφει τις καταστάσεις εκείνες στις οποίες μένουμε αγκιστρωμένοι σε συνθήκες που πλέον δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την εξέλιξή μας, και μένουμε αγκιστρωμένοι σε αυτές συνήθως από… συνήθεια, ή και από τον φόβο της αλλαγής, της αποτυχίας και του αγνώστου – ενίοτε και από… τεμπελιά.
Κάπως έτσι, έφτασε η στιγμή και το BANAL magazine να κλείσει τον κύκλο του, τον κύκλο που ξεκίνησε να διαγράφει τον Ιανουάριο του 2021. Τα είκοσι τεύχη που ήταν, είναι και θα παραμείνουν προσβάσιμα στο κοινό δεν ήταν παρά η κορυφή ενός παγόβουνου που κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας κρύβει τον διόλου ευκαταφρόνητο χρόνο και τη διόλου ευκαταφρόνητη εργασία που απαιτούσαν η προετοιμασία και η τελική δημοσίευση του καθενός από αυτά – και επρόκειτο πράγματι για άθλο, δεδομένων μάλιστα αφενός μεν της απουσίας οικονομικού οφέλους και αφετέρου της παραγωγής έργου χωρίς την παραμικρή έκπτωση στην ποιότητα και τη συνέπεια. Η ανάγκη που είχε έρθει να καλύψει το BANAL πλέον όμως δεν υπάρχει. Έχουν αλλάξει οι συνθήκες και έχουμε αλλάξει και εμείς.
Θα ήθελα, επομένως, να ευχαριστήσω προσωπικά και δημοσίως το κάθε μέλος της ομάδας του BANAL magazine ξεχωριστά, ανεξαρτήτως του βαθμού εμπλοκής και συμμετοχής του σε αυτό το εγχείρημα, το απ’ άκρη σ’ άκρη ολόδικό μας εγχείρημα, όπως επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω και όλους εσάς που μας διαβάζατε όλα αυτά τα τρία χρόνια και φροντίζατε να μας γνωστοποιείτε το γνήσιο ενδιαφέρον σας για την προσπάθειά μας. Προσωπικά, παρά τα όποια «λάθη» και τις όποιες αστοχίες, αισθάνομαι περήφανη που αποτέλεσα την αφορμή για να γραφτούν κείμενα που ειδάλλως ενδεχομένως να μη γράφονταν, να βγουν φωτογραφίες που ειδάλλως ενδεχομένως να μην έβγαιναν και να δημιουργηθούν έργα τέχνης που ειδάλλως ενδεχομένως να μη δημιουργούνταν. Και επιτρέψτε μου να επισημάνω πως δεν είναι καθόλου μικρό ή λίγο όλο αυτό.
Ήρθε λοιπόν η στιγμή να χαλαρώσουμε κι εμείς το χέρι μας και να αφήσουμε με τόλμη την «μπανάνα». Ραντεβού στα ελεύθερα δάση!
